Często obecnie słyszy się, że za wentylację w domu odpowiadają centrale wentylacyjne, a konkretnie te wyposażone w wymiennik obrotowy. Dlaczego tak się dzieje skoro wiadomo, że nie jest to najszczęśliwsze rozwiązanie, a mimo to wybierane.

wymiennik obrotowy

Po pierwsze jest to oczywiście kwestia reklamy i deklarowania przez handlowców nie do końca sprawdzonych danych. W rzeczywistości najczęściej podawane są dwie podstawowe zalety wymienników obrotowych:

  • wysoka sprawność,
  • odzysk wilgoci.

Zastanówmy się więc nad tymi dwoma aspektami.

WYMIENNIK OBROTOWY VS. PŁYTOWY: SPRAWNOŚĆ

Maksymalna sprawność wymiennika obrotowego tak naprawdę nie przekracza 85%. Natomiast sprawność wymienników przeciwprądowych może dochodzić do 96%. Jest więc znacznie wyższa od tzw. obrotówek. Jak widać istnieją konkurencyjne rozwiązania wymienników, które dają większą sprawność niż wymiennik obrotowy.

WYMIENNIK OBROTOWY: ODZYSK WILGOCI (?)

Aby omówić to zagadnienie potrzeba wcześniej przybliżyć budowę wymiennika obrotowego. Zbudowany jest bowiem z nawiniętej wokół osi obrotu karbowanej i gładkiej folii aluminiowej. Naprzemienne zwoje folii tworzą w ten sposób zbiór kanalików. Aluminium ma zdolność pochłaniania ciepła i w efekcie zjawisko to wykorzystano do odzysku ciepła z powietrza. Powietrze wywiewane z pomieszczeń przepływa przez wymiennik nagrzewając go, następnie wymiennik się obraca i trafia w strumień zimnego, świeżego powietrza. Następnie powietrze to odbiera ciepło z aluminium i nawiewane jest do pomieszczeń w domu. Tym samym takich obrotów wymiennik wykonuje 3-20 na minutę.

Jeśli chodzi o odzysk wilgoci to uzyskuje się go przez pokrycie wymiennika substancją higroskopijną. Substancja ta pochłania wilgoć z powietrza usuwanego, a następnie oddaje do powietrza nawiewanego. Oczywiście do czasu aż materiał higroskopijny nie „zaimpregnuje się” tłuszczem i innymi substancjami obecnymi w powietrzu usuwanym. Jakkolwiek, nie wiadomo jak długi może to być okres. Jak dotąd, producenci nie deklarują trwałości działania efektu higroskopijnego w takich warunkach.

WYMIENNIK OBROTOWY: SEPARACJA STRUMIENI (?)

Przy wymienniku obrotowym raczej nie można mówić o odseparowaniu strumieni powietrza wywiewanego i nawiewanego. Świeże powietrze przechodzi więc przez te same kanaliki co powietrze usuwane! Dodatkowo w obracającym się wymienniku zawsze zostaje powietrze usuwane. Następnie jest ono wtłaczane z powrotem do domu. Czyli część powierza, które usuwamy z kuchni czy WC nawiewamy potem do pokoi! Czy pomyśleliśmy kiedyś jakie zanieczyszczenia, wirusy i bakterie wracają w ten sposób do pomieszczeń zamiast zostać usunięte? Ile z nich będzie kumulować się przez to w materiale higroskopijnym?

Ostateczny wybór zawsze pozostaje dla inwestora. Dobrze jest jednak wiedzieć, że Sanepid nie wyda nigdy zgody na zamontowanie wymiennika obrotowego w obiekcie, dla którego jego decyzja jest obligatoryjna. To dlatego, że powietrze świeże przechodzi przez te same kanaliki co powietrze wywiewane.

WYMIENNIK OBROTOWY VS. PŁYTOWY: SZCZELNOŚĆ

Wymiennik obrotowy, ze względu na swoja konstrukcję jest nieszczelny i to powoduje dodatkowe mieszanie się strumieni powietrza.

wymiennik obrotowy

OGRANICZENIA STOSOWANIA

W związku z tymi negatywnymi wymienionymi właściwościami, wymienników obrotowych nie powinno się stosować w obiektach, w których:

  • istnieją kuchnie, gdzie wyciągane powietrze zawiera dużo oparów tłuszczów,
  • zlokalizowane są palarnie – bo zapachy przeniosą się do pomieszczeń gdzie się nie pali,
  • zlokalizowane są baseny – bo nadmierna będzie wilgotność.

ENERGOCHŁONNOŚĆ

Montując system wentylacji mechanicznej, mamy na względzie dostarczenie świeżego powietrza i oszczędności. Centrala z wymiennikiem obrotowym bez wątpienia zużywa więcej prądu niż z krzyżowym płytowym. To dlatego, że zamontowany jest w niej dodatkowy napęd wirnika (napęd obracający wymiennik obrotowy). Pracuje on bez przerwy (non-stop) i generuje przy tym też dodatkowy hałas.

PORÓWNANIE ZALET I WAD – WYMIENNIK OBROTOWY I PŁYTOWY (KRZYŻOWY)

WYMIENNIK KRZYŻOWYWYMIENNIK OBROTOWY
Odseparowane strumienie powietrzaŚwieże powietrze płynie tymi samymi kanalikami co wywiewane
Brak części ruchomych w rekuperatorzeWiększe ryzyko awarii ze względu na występowanie części ruchomych
Dodatkowa energia na zasilanie obrotu wymiennika (nawet 70 W/h)
Sprawność temperaturowa do 93%Sprawność temperaturowa do 85%
Brak odzysku wilgociOdzysk wilgoci z materiału higroskopijnego pokrywającego wymiennik